تعریف سرقت رایانهای
در قانون جرایم رايانه‌ای برخلاف سرقت سنتی هیچ تعریفی از سرقت رایانهای ارائه نشده است. اما با توجه به سرقت سنتی میتوان سرقت رایانهای را اینگونه تعریف کرد:« سرقت رایانهای عبارت از اینکه کاربر با استفاده از تکنولوژی رایانهای یا مخابراتی، به طور غیر مجاز، دادههای متعلق به دیگری را برباید.»
2-2- طبقه‌بندی جرايم رايانه‌ای
سازمان ملل متحد اولين سازمانی است كه اقدامی هر چند كوچک در جهت طبقه بندی جرایم رايانه‌ای به عمل آورده است. اين سازمان در نشريه بين المللی سياست جنايی خود (شمارههای 43و44 ) جرایم رايانه‌ای را به دو دسته به شرح زير تقسيم كرده است:
«جرایم رايانه‌ای میتواند شامل فعاليتهای مجرمانه‌ای باشد كه ماهيتی سنتی دارند از جمله سرقت، كلاهبرداری، جعل و سوءاستفاده كه همگی معمولا در همه جا مشمول ضمانت اجراهای كيفری میشوند. رايانه نيز راههای تازهای را برای سوء استفاده پديدآوردهاست كه میتوانند و يا بايد مجرمانه محسوب شوند.»[1]
همانطور كه در نشريه بين المللی سياست جنايی سازمان ملل اشاره شده است، رايانه علاوه بر آنكه راههای تازهای برای سوء استفاده به وجود آورده كه بايد جرمانگاری شوند، وسيله و ابزاریی برای ارتكاب جرایمی كه ماهيت سنتی دارند نيز میباشد. با این توضیح میتوان از نظر نظری جرایم رایانهای را به دودسته تقسیم کرد:
2-2-1- جرایم رايانه‌ای سنتی
جرایم رايانه‌ای سنتی جرایمی هستند كه با همان شرايط قانونی كه از طرق مرسوم ارتكاب می‌يابند، بوسيله رايانه نيز ارتكاب می‌يابند و قانونگذار ارتكاب بوسيله رايانه را به عنوان جزئی از اجزاء عنصر مادی آنها يا عامل تشديد و يا تخفيف مجازات آنها ذكر نكرده باشد. مثلا جرم جاسوسی رايانه‌ای، در زمره جرايم عليه امنيت قرار می‌گيرد و جرم سرقت و كلاهبرداری رايانه‌ای در جرایم عليه اشخاص دسته‌بندی می‌كنند.
2-2-2- جرایم رايانه‌ای مدرن
جرایم رايانه‌ای مدرن جرایمی هستند كه غالباً پس از پيدايش رايانه بوجود آمده‌اند و با پيشرفت رايانه تحول پيدا كرده‌اند و به موجب قانون، رايانه به عنوان موضوع و يا ابزار جرم و جزئی از اجزاء تشكيل دهنده عنصر مادی آنها را تشكيل میدهد.[2] که ذیل به آن طبقه بندی اشاره شده است:
- جرایم رايانه‌ای محض: مانند دسترسی غير مجاز، جاسوسی رايانه‌ای، تخريب داده‌ها;
- جرایم مرتبط با رايانه: مانند كلاهبرداری، سرقت و جعل رايانه‌ای;
- جرایم محتوايی يا جرایم عليه محتوا: مانند خشونت در فضای مجازی، جرایم عليه اخلاق، عفت و نظم عمومی;
در قانون جرايم رايانه‌ای به اين تقسيم‌بندی توجه نشده و قانونگذار اين قانون را در سه بخش كلی شامل جرایم و مجازاتها، آيين دادرسی و ساير مقررات تنظيم نموده است.[3]
.[1] نشریه بین المللی سیاست جنایی سازمان ملل متحد، ترجمهی: محمد دزیانی، شماره 43و44.
[2] . راجی م، 1385، نگاهی به قانون تجارت الکترونیکی، نشریه حقوقی گواه شماره 6 و7، بهار و تابستان، صص 69-65.
[3] . خداقلی، ز، 1383، جرایم رايانه‌ای، انتشارات آريان، چاپ اول، ص 34.
لینک جزییات بیشتر و دانلود این پایان نامه: