گوش دادن در مقایسه با کتاب خواندن، ازنظر علم عصبشناسی
وقتی به چیزی گوش میدهیم و بهجای خواندن، از طریق شنیدن یاد میگیریم، در مغز ما چه اتفاقی میافتد؟ در کمال تعجب، یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ تفاوت قابلتوجهی بین خواندن یک کتاب و گوش دادن به آن پیدا نکرد.
به شرکتکنندگانِ این مطالعه گفتند که باید چندین ساعت داستانهایی را از روی کتاب بخوانند و سپس به نسخههای صوتی همان داستانها گوش دهند؛ این در حالی بود که به آنها اسکنرهای افامآرآی وصل کرده بودند تا فعالیت مغزیشان را ثبت کنند.
نتایج نشان داد که چه گوش دادن به داستانها و چه خواندنشان از روی کتاب، مناطق یکسانی از مغز را، با شدت یکسانی فعال میکند.
به گفتۀ محققان، این مطالعه نشان داد که اطلاعات دریافتشده توسط مغز، چه از طریق چشم چه از طریق گوش، به یک شیوه تفسیر میشوند. اما این بدان معنا نیست که فعالیت نورونهای ما هنگام گوش دادن، درست مثل وقتی است که کتاب میخوانیم؛ بلکه حقیقت این است که درک ما از مطالب دریافتشده به هر دو شیوه، یکسان است.
اگر فکر میکنید نتایج این مطالعه اشتباه است، خوب است بدانید که مطالعۀ دیگری که در همان سال توسط تیم دیگری از محققان انجام شد، نتایج مشابهی را نشان داد.
بااینحال، نکتۀ قابلتوجه این است که تحقیقات نشان میدهند در یادگیری موضوعات پیچیده، خواندن مؤثرتر از گوش دادن است. هنگامیکه هدف، کسب اطلاعات دقیق -و نه صرفاً لذت بردن و سرگرمی- است، گاهی اوقات باید سرعت خود را کاهش داده و زمان بیشتری را صرف فهمیدن یک جمله کنید. و هرچه مطالب موردبحث، چالشبرانگیزتر باشد برای توقف و تمرکز بر آن به زمان بیشتری نیاز داریم.
چرا کتاب صوتی ؟
درحالیکه ممکن است برخی از کتابدوستانِ خودبزرگبین، علاقهمندان به کتابهای صوتی را به دیدۀ تحقیر نگاه کنند، اما گوش دادن به کتابهای صوتیِ داستانی و غیرداستانی، مزایای بیشماری دارد که طرفداران کتابهای چاپی آن را از دست میدهند یا نادیده میگیرند:
جذابیت صدای راویان
شاید بهترین استدلال برای گوش دادن به یک کتاب صوتی، لذت بردن از جذابیتِ آهنگِ صدای راویان، بهویژه نویسندگان، بازیگران و کمدینهایی است که شرح حال و یا داستان زندگی خود را نقل میکنند.
زادۀ جرمِ ترور نوآ و شدنِ میشل اوباما ، تنها دو نمونه از کتابهای صوتی هستند که به شنوندگان این امکان را میدهند تا هر کلمه از کتاب را دقیقاً با همان تأکید و لحنی که نویسنده در نظر داشته، بشنوند.
فرار از روزمرگی با کتاب صوتی
درحالیکه بحث پیرامون توانایی واقعی انسانها در انجام چند کار بهطور همزمان همچنان ادامه دارد، اما مشکل میتوان گفت که وقتی در حال انجام کار خستهکنندهای هستید، گوش دادن به کتابهای صوتی و پادکستها نمیتواند برایتان لذتبخش باشد.
انجام دادن کارهای روزمرهای مانند جمعکردن لباسهای شسته شده، شستن ظرفها یا رانندگی به سمت محل کار، با گوش دادن به موضوعات آموزشی یا سرگرمکننده، قابلتحملتر میشود.
بااینحال، اگر کاری که انجام میدهید به تمرکز بیشتری نیاز داشته باشد، بعید است بتوانید بسیاری از مطالبی که میشنوید را حفظ کنید یا متوجه شوید.
افزایش دسترسی به کتابهای صوتی
مثالهای بیشماری برای اثبات این ادعا وجود دارد که کتابهای صوتی بسیار بیشتر از کتابهای چاپی در دسترس هستند. بهعنوانمثال، افرادی که مشکلات بینایی دارند از کتابهای صوتی بیشتر از نسخههای چاپی لذت میبرند. همین را میتوان برای کسانی که به اختلال خوانشپریشی یا سایر مشکلات خواندن دچارند نیز گفت.
همچنین افرادی که هرگز خواندن یا نوشتن را یاد نگرفتهاند نیز میتوانند از تک تک کلمات کتاب صوتی یا پادکست لذت ببرند. اما برعکس، انتخابِ افرادی که ناشنوا هستند یا مشکل شنوایی دارند، همواره کتابهای چاپی است.