واژه نامه لیستی از اصطلاحاتی است که به طور رایج در انتهای رساله دانشگاهی، پایان نامه، کتاب یا مقاله ظاهر می شود. واژه نامه باید دارای تعاریفی برای اصطلاحات موجود در متن اصلی باشد که ممکن است برای یک خواننده عادی نا آشنا یا نا مفهوم باشد.
برای برای واژه نامه، ابتدا بایستی اصطلاحاتی که در متن اصلی واژه نامه وجود دارند را شناسایی کنید. سپس، می توانید تعاریفی برای این اصطلاحات ارائه دهید و مطمئن شوید که قالب بندی واژه نامه درست می باشد. در نتیجه خواندن آن نیز آسان تر خواهد بود. در ادامه بیشتر با پروسه ی تولید محتوای واژه نامه آشنا خواهید شد. با ما همراه باشید:
چگونگی تولید محتوای واژه نامه
بخش اول: شناسایی اصطلاحات واژه نامه
1. مخاطبان اصلی خود را تعیین کنید
اگر در حرفه تان برای گروهی از همتایان خود تولید محتوای واژه نامه می کنید، لازم نیست کلمه ای را که ممکن است معنای آن برای این قشر از افراد شناخته شده باشد را تعریف کنید. برعکس، اگر برای مخاطبان عام می نویسید، حتماً اصطلاحاتی را که ممکن است عموم مردم درکی از آن نداشته باشند را در آن قرار دهید.
2. متن اصلی را برای یافتن اصطلاحات ناآشنا بخوانید.
خواندن متن اصلی را با قلم یا هایلایتر شروع کنید. زیر اصطلاحاتی که ممکن است برای یک خواننده عادی ناآشنا باشد، خط بکشید و یا آنها را هایلایت کنید. زیر اصطلاحات فنی یا آکادمیک که ممکن است نیاز به توضیح بیشتر در خارج از متن اصلی دارند، خط بکشید. ممکن است تصمیم بگیرید که اصطلاحی را بیشتر توضیح دهید، حتی اگر اصطلاحی باشد که خواننده بتواند آن را تشخیص دهد.
• به عنوان مثال، ممکن است در تولید محتوای واژه نامه با یک اصطلاح فنی مواجه شوید که فرآیندی مانند ‘یونیزاسیون’ را توصیف می کند. پس احتمالا خواننده به توضیحات بیشتری در واژه نامه نیاز دارد.
3. از ویرایشگر خود بخواهید تا در شناسایی اصطلاحات به شما کمک کند.
ممکن است در هنگام تولید محتوای واژه نامه، شناسایی اصطلاحات واژه نامه به تنهایی کمی دشوار به نظر برسد، به ویژه اگر اشراف کاملی روی مطالب داشته باشید. اگر با یک ویراستار متن، مانند ویراستار یک نشریه کار می کنید، بد نیست که از آنها بخواهید تا به شما در شناسایی اصطلاحات واژه نامه کمک کنند. این ویراستاران می توانند عباراتی را در متن پیدا کنند که ممکن است برای یک خواننده معمولی گیج کننده یا نامشخص به نظر برسد، به ویژه اگر این خوانندگان افرادی غیر خبره ای باشند.
• به عنوان مثال، هنگامی که قصد تولید محتوای واژه نامه را دارید، می توانید از ویراستار خود چنین پرسش هایی را بپرسید، ‘آیا می توانید به من کمک کنید اصطلاحات واژه نامه را مشخص کنم؟ و یا ‘آیا می توانید در تعیین اصطلاحاتی که ممکن است در واژه نامه از قلم انداخته باشم به من کمک کنید؟’
4. به خواننده اجازه دهید تا اصطلاحات را برای شما مشخص کند.
همچنین می توانید از خواننده بخواهید متن اصلی را مرور کند و اصطلاحاتی را که برایش ناآشنا است هایلایت کند یا زیر آنها خط بکشد. برای این کار از کسی کمک بگیرید که سطح مطالعه او متوسط باشد، چرا که می خواهید متن و واژه نامه برای یک خواننده عادی تا حد ممکن مفید باشد. به عنوان مثال از یکی از دوستان یا اعضای خانواده خود و یا یک همکلاسی ، همسال یا همکار خود بخواهید که خواننده متن شما باشند.
• در تولید محتوای واژه نامه، ممکن است به خواننده بگویید که به دنبال هر اصطلاحی که در متن اصلی نامشخص یا ناشناخته است، باشد. اگر اکثر خوانندگان اصطلاحات یکسانی را برای واژه نامه انتخاب کردند، چندین خواننده را مجبور کنید که متن اصلی را بخوانند و یادداشت برداری کنند.
• از خوانندگان متعدد بخواهید تا به اصطلاحاتی که به نظر شما گیج کننده است اشاره کنند تا هیچ کلمه ای را از قلم نندازید.
5. اصطلاحات واژه نامه را گردآوری کنید.
هنگامی که متن اصلی را مطالعه کردید و ویراستاران یا خوانندگان خود را وادار کردید که متن را برای جست و جوی اصطلاحات مرور کنند، تمامی اصطلاحات را با هم در یک سند گردآوری کنید. اصطلاحات پیشنهادی ویراستاران و خوانندگان را تحلیل کنید. اطمینان حاصل کنید که اصطلاحات ذکر شده شامل مفاهیم یا ایده هایی است که ممکن است برای یک خواننده عادی ناشناخته باشد.
• اصطلاحات واژه نامه باید برای خواننده گسترده و مفید باشد، اما نه بیش از حد. به عنوان مثال در هنگام تولید محتوای واژه نامه شما باید حداکثر یک الی دو صفحه اصطلاحات برای یک مقاله پنج تا شش صفحه ای داشته باشید، مگر اینکه اصطلاحات دانشگاهی یا فنی زیادی پیدا کنید که نیاز به توضیح بیشتری داشته باشند. سعی کنید اصطلاحات زیادی در واژه نامه قرار ندهید، زیرا اگر واژه نامه شما موارد زیادی را پوشش دهد ممکن است نتواند مفید واقع شود.
بخش دوم: ایجاد تعاریف برای اصطلاحات واژه نامه
1. برای هر اصطلاح خلاصه ای کوتاه بنویسید.
در تولید محتوای واژه نامه وقتی که اصطلاحات متن اصلی را شناسایی کردید، بنشینید و خلاصه ای مختصر برای هر اصطلاح بنویسید. خلاصه در مجموع باید بین دو تا چهار جمله باشد. سعی کنید خلاصه های مربوط به هر اصطلاح کوتاه و دقیق باشد.
• در روند تولید محتوای واژه نامه همیشه باید خودتان خلاصه را بنویسید. سعی کنید که تعریفی را برای این اصطلاح ها از منبع دیگری کپی و جایگذاری نکنید. کپی و جایگذاری یک تعریف موجود و ادعای آن به عنوان تعریف خود در واژه نامه می تواند سرقت ادبی تلقی شود.
• اگر در ارائه ی تعریف از محتوای منبع دیگری استفاده کرده، مطمئن شوید که منبع آن را به درستی ذکر کرده اید.
2. تعاریف را ساده و خواننده پسند نگه دارید.
اطمینان حاصل کنید که تعاریف برای خوانندگان عادی واضح و مشخص هستند. برای تعریف اصطلاحات از اصطلاحات فنی استفاده نکنید، زیرا احتمالاً خواننده شما را گیج می کند. شما نمی خواهید که واژه نامه تان مانند فرهنگ لغت به نظر برسد یا از یک زبان بسیار آکادمیک یا فنی برخوردار باشد. این تعاریف باید معنای این اصطلاح را در متن اصلی به ساده ترین شکل ممکن توضیح دهند.
• به عنوان مثال، ممکن است به این صورت برای اصطلاح ‘ rigging’ خلاصه بنویسید: ‘در این مقاله، من از این اصطلاح برای بحث در مورد قرار دادن یک دکل روی بشکه نفت استفاده می کنم. این اصطلاح غالباً توسط کارگران نفت در یک سکوی نفتی استفاده می شود. ‘
• اگر این تعریف به سایر اصطلاحات ذکر شده در واژه نامه اشاره داشته باشد، ممکن است یادداشت «مشاهده [اصطلاح دیگر]» را نیز در نظر بگیرید.
• به عنوان مثال، ”در این مقاله، من از این اصطلاح برای بحث در مورد قرار دادن یک دکل روی بشکه نفت استفاده می کنم. این اصطلاح غالباً توسط کارگران نفت در یک سکوی نفتی استفاده می شود. Oil RIG را مشاهده کنید. ‘
3. در واژه نامه از اختصارات استفاده نکنید.
در تولید محتوای واژه نامه اختصارات باید در یک لیست جداگانه به نام ‘لیست اختصارات’ قرار گیرند. آنها در یک واژه نامه قرار ندارند، زیرا انجام این کار باعث می شود خواننده گیج شود. اگر در متن اصلی اختصارات زیادی دارید، آنها را در لیستی جدا از واژه نامه قرار دهید.
• اگر فقط تعداد کوتاهی از اختصارات را در متن اصلی دارید، می توانید آنها را در متن اصلی تعریف کنید.
• به عنوان مثال ، ممکن است یک الی دو بار مخفف ‘RPG’ را در متن داشته باشید. در این صورت می توانید ابتدا آن را در متن تعریف کنید و در ادامه از مخفف حرکت رو به جلو در متن استفاده کنید: ‘Role-playing game (RPG)’.
بخش سوم: قالب بندی واژه نامه
1. اصطلاحات را به ترتیب حروف الفبا قرار دهید.
پس از اتمام تعاریف اصطلاحات، باید آنها را به ترتیب حروف الفبا قرار دهید، به این صورت که شروع با حرف ‘A’ و پایان با حرف ‘Z’ باشد. در تولید محتوای واژه نامه، قرار دادن اصطلاحات واژه نامه به ترتیب حروف الفبا باعث می شود تا خواننده بتواند آنها را به راحتی پیدا کند.
• اطمینان حاصل کنید که اصطلاحات را با این ترتیب قرار دهید که ابتدا حرف اول آمده باشد، سپس حرف دوم در اولویت ترتیب قرار گیرد و به همین ترتیب جایگذاری صورت بگیرد. به عنوان مثال، در بخش ‘A’ واژه نامه، ‘Apple’ قبل از ‘Arrange’ ظاهر می شود، چرا که ‘p’ پیش از ‘r’ در حروف الفبا ظاهر می گردد. اگر یک اصطلاح دارای چندین کلمه است، برای تعیین محل قرارگیری آن در واژه نامه از اولین کلمه این عبارت استفاده کنید.
2. عبارات را با نقطه یا فاصله جدا کنید.
همچنین در تولید محتوای واژه نامه باید هر اصطلاح را قبل از اصطلاح بعدی با استفاده از نقطه ها جدا کنید تا خواندن آنها آسان تر باشد. یا می توانید بین هر اصطلاح از یک فاصله استفاده کنید تا در هنگام تولید محتوای واژه نامه با هم گیر نیفتند. یک سبک قالب بندی را انتخاب کنید و به آن پایبند باشید تا واژه نامه تمیز و مرتب به نظر برسد.
• اگر مفاهیم فرعی یا ایده هایی برای یک اصطلاح وجود داشته باشد، ممکن است نقاط فرعی نیز برای آن داشته باشید. در این صورت، یک نقطه فرعی را در زیر نقطه اصلی قرار دهید تا مطالب به راحتی خوانده شوند. مثلا:
• ‘ Role-playing games: Role-playing games بازی هایی هستند که بازیکنان نقش یک شخصیت را در یک فضای داستانی بازی می کنند. آنها بخش عمده ای از فرهنگ nerd در آمریکا هستند. من در مقاله ام، بر روی role-playing games تمرکز کرده ام تا کشف کنم که چگونه زندگی کردن در یک نقش می تواند بر یک گروه اجتماعی تأثیر بگذارد. ‘
. ‘My Little Pony RPG: گروهی فرعی از بازی های نقش آفرینی که روی شخصیت های حقوقی My Little Pony تمرکز دارند.’
3. اصطلاحات را در واژه نامه ایتالیک یا بولد کنید.
شما می توانید در هنگام تولید محتوای واژه نامه، با ایتالیک یا بولد کردن اصطلاحات، قالب بندی را به گونه ای طراحی کنید که کاربر پسندتر باشد. این کار می تواند اصطلاحات را از تعاریف آنها برجسته تر کرده و تشخیص آنها را در متن آسان کند. اصطلاحات را ایتالیک یا بولد انتخاب کنید و به یک سبک قالب بندی پایبند باشید تا واژه نامه یک دست به نظر برسد.
• یا ممکن است ورودی را به صورت زیر قالب بندی کنید: ‘Rigging – در این گزارش، من از rigging برای بحث در مورد روند قرار دادن یک دکل روی بشکه نفت استفاده می کنم.’
4. واژه نامه را پیش یا پس از متن اصلی قرار دهید.
در هنگام تولید محتوای واژه نامه، باید دقت کنید که آن را پیش یا پس از متن اصلی قرار دهید. همچنین اطمینان حاصل کنید که واژه نامه در فهرست مطالب مقاله با عنوان ‘واژه نامه’ با شماره صفحه مناسب ظاهر شده باشد.
• اگر مطالب اضافی دیگری در مقاله تان دارید، مانند ‘لیست اختصارات’، واژه نامه به طور معمول پس از این لیست ها به عنوان آخرین آیتم در مقاله قرار می گیرد.
• اگر در حال تولید محتوای واژه نامه برای یک مقاله علمی هستید، معلم شما می تواند در تعیین مکان قرارگیری واژه نامه کمک کند.
• اگر در حال تولید محتوای واژه نامه ای برای چاپ یک متن هستید، از ویراستار خود سوال کنید که ترجیح می دهد واژه نامه در کجای متن قرار گیرد. همچنین می توانید متون دیگری را که منتشر شده اند مشاهده کنید و به جایی که واژه نامه در آن گنجانده شده است، توجه نمایید.
منبع: